خوشحال می شوم بعد از مطالعه و تماشای عکس ها نظرتان را با نام خود بنویسید.
اولین ها ی گوکه :
-اولین کارخانه ی برنجکوبی سال 1335به دست سیف الله نطری در قاضی محله (ملک عطا پورغلام)احداث شد که بعد ها بر اثر اختلاف از بین رفت و بقایای آن هنوز بر جاست.
-اولین تئاتر در گوکه به همت سپاه دانش آقای عزیزی پور ودر حیاط مرحوم سهراب پسندر برای مردم اجرا می گردید.
-اولین سپاه دانش گوکه آقای عزیزی پور بودند.
-اولین بزرگتر و به اصطلاح همه کاره ی گوکه مرحوم حسین رضایی از بالای محله ی گوکه بودند.
-اولین کدخدای گوکه به طور رسمی مرحوم غلامحسن یوسفی از بالا محله ی گوکه بودند.
-اولین رییس خانه انصاف گوکه مرحوم محمد جان نوری از قاضی محله بودند.
-اولین جاده خاکی به سمت سیاهکل در سال 1351به همت سپاه دانش گوکه آقای عزیزی پور ومردم و مرحوم غلامحسن یوسفی و محمد جان نوری احداث گردید.
-اولین بار مراسم لافند بازی (بند بازی)به همت مرحوم ابراهیم حسینی در قاضی محله برگزار گردید.
-اولین مدرسه به سبک جدید در بالا محله ی گوکه به نام دبستان صف گوکه ساخته شد.
-اولین زمین جهت ساخت مدرسه را مرحوم میرزا یحیی یحیایی اهدا نمودند.
-اولین سربازشهیدجنگ تحمیلی، شهید علی فلاح کریمی از قاضی محله بودند.
-اولین بسیجی شهید ،شهید رمضانعلی نوری از قاضی محله ی گوکه بودند.
-اولین رییس انجمن اسلامی آقای غلامحسن قاسمی از پایین محله بودند.
-اولین کارخانه چوب بری را آقای یداله نوری در قاضی محله احداث نمودند.
-اولین ماشین (جیپ)را آقای یداله نوری به گوکه آوردند.
-اولین مینی بوس را مرحوم موسی راستگو وارد گوکه کردند.
-اولین ضابط(به قول امروزی هاروابط عمومی) آقای تیمور باقری معروف به تیمورضابطی بودند.
-اولین بازار مردم گوکه بازار لولمان بود.
-اولین بار با همت مردم ومرحوم محمد جان نوری در روز عاشورا مراسم ناهار دهی برگزار شد.
-اولین تلویزیون سیاه وسفید را مرحوم بالا باقری به گوکه وارد ودر مغازه ی خود قرار دادند.
-اولین مخابرات در پایین محله ساخته شد.
-اولین خانه ی بهداشت در چهار راه نصیری ساخته شد.
-اولین رییس تعاونی مرحوم میر علی اصغر حسنی از بالا محله بودند.
اولین مدرسه ی گوکه که بر اثر برف سنگین سال 80تخریب گردید و دیگر بازسازی نشد.
اثر باستانی:
در کنار بقعه تاریخی آقا سید نصرالله، پل خشتی گوکه واقع شده. نام پل برگرفته از نام روستای گوکه است که جزو شهرستان لاهیجان است .این پل یک دهانه اصلی با طاق جناقی دارد . سطح اون سنگ فرش است و روی پل آثار فرسودگی سنگ ها و نفوذ آب به داخل بدنه پل دیده می شود. طول پل گوکه 5/7 متر و عرضش نزدیک 3 متراست این پل هیچ گونه تزیینی ندارد و مصالح به کار رفته درآن، سنگ و آجراست. ابعاد آجرها 5×20×20 سانتیمتر با ملاط ساروج است. به گفته کهنسالان محل، علاوه بر این پل ، یک پل بسیار بزرگ، 1 امامزاده با نقاشی های زیبا و 1 حمام قدیمی در این محل وجود داشت که در حال حاضر همه انها از بین رفته و فقط همین پل باقی مانده است.در زمان های نه چندان دور این پل تنها راه ارتباطی روستای گوکه و روستای کیاسرا که مدرسه ی راهنمایی در آن قرار داشت بوده است .در زمان بارندگی های شدید رودخانه ی زیر این پل طغیان می کرد وراه ارتباطی دانش آموزان قطع می گردیدکه این امر باعث انبساط خاطر دانش آموزان می گردید.آب گاهی اوقات تا ایوان بقعه نیز می رسید و بعضی از مردم اعتقاد داشتند تا آب آقا را زیارت نکند عقب نشینی نمی کنددر زمان قدیم کسی که می خواست به زیارت مشهد برودمردم و چاووشی خوان اورا تا آن طرف پل بدرقه می کردند.چون مینی بوس نمی توانست از روی پل عبور کند.به هر حال این پل هنوز هم پابرجاست و نشانی از قدمت روستای گوکه است.
پل باستانی گوکه
نحوهی شخم زدن زمین ها:
زمین ها در قدیم به وسیله ی گاو آهنی دست ساز به نام گاجیمه شخم می خوردند.این وسیله که تصویر آن را در پایین ملاحظه می کنیدبا دو سر طناب به پشت گاو نر یا به اصطلاح محلی ها ورزو یا ورزه بسته می شد و کشاورز دایم با گفتن لفظ (آهان آهان)گاورا به سمت جلو هدایت می کرد.بعد ها کسی که بی دست وپا وپخمه بود در اصطلاح محلی به گاجیمه تشبیه می شدندو افراد نفهم به ورزه.
گاو آهن قدیمی (گاجیمه)که به پشت گاو بسته می شد.
گاو نر یا ورزوو
معرفی غذاهای روستا و طرز تهیه آنها (ترشی و شیرینی و مربا و نان و...) سفره گیلانی، هماهنگ با طبیعت آن، سرسبز، متنوع و انباشته از طبیعتی محصولات کشاورزی، فراورده‌های دامی و ... است. برنج غذای اصلی گیلانیان است، اما در کنار آن انواع سبزی، تخم مرغ، لبنیات، گوشت پرندگان شکاری، انواع ماهیان رودخانه‌ای و دریایی و ... سفره مردم روستا را پربار می‌کند.
نان نیز اگر چه غذای دوم مردم روستا است، در مناطق مختلف با ترکیبات گوناگونی از قبیل: آرد گندم، آرد برنج، تخم مرغ، کدو، شیر، شکر و دیگر افزودنی‌های طبیعی، گونه‌های فراوان دارد.
در این تصاویر تعدادی از غذا های محلی دیده می شود.
مرغ فسنجان :مواد لازم: مرغابی یا اردک یا مرغ محلی ـ مغز گردو ساییده شده ـ ترشی ( رب انار ـ رب گوجه فرنگی) ـ ادویه.
میرزا قاسمی:مواد لازم: بادمجانکباب شده، گوجه فرنگی، سیر، تخم مرغ، ادویه و رب گوجه فرنگی.
باقلا قاتق (خورشت باقلی):مواد لازم: لوبیای خورشتی (پاچ باقلا)، شوید (خشک یا تر)، سیر خام ( برگ سیر)، تخم مرغ، ادویه، روغن.
ترش تره: مواد لازم: سبزی (جعفری، گشنیز، اسفناج، تره، چغندر)، برنج، سیرخام، ترشی (آب نارنج یا آب انار)، آلوچه سبز، تخم مرغ، ادویه.
سیرقلیه : نوع اول:مواد لازم: برگ سیر، سیر، شوید خشک، لپه، مرغ، تخم‌مرغ ، ترشی (آبغوره یا آب انار)، ادویه، روغن.
نوع دوم:مواد اولیه: برگ سیر، تخم‌مرغ، ترشی (آب لیمو)، مرغ یا مرغابی، ادویه.
آلو مسما: مواد لازم: گوشت مرغ یا مرغابی، پیاز سرخ شده، آلوی بخارایی، رب گوجه ترش (آب انار یا آب نارنج)، بادمجان، گوجه فرنگی، ادویه.
اناربیج: مواد لازم :گوشت + گردو + پیاز + سبزی + آرد + آب انار + فلفل
شش‌انداز: بادمجان یا خیار یا کدو حلوایی + گردو + پیاز + رب انار
سیرابیج: برگ سبز سیر + تخم‌مرغ + زردچوبه
شیرین تره: اسفناج + تخم‌مرغ + سیر
خالو آبی: آرد برنج + گوجه سبز + انواع سبزی + شکر + تخم‌مرغ
چخرتمه: مرغ + پیاز + تخم‌مرغ + آب لیمو یا آب نارنج
نازخاتون: گوشت + سبزی( نعناء و جعفری )+ بادمجان + آبغوره
موتن‌جن: مرغ یا مرغابی + کشمش یا قیسی + گردو + رب انار + شکر
ماهی فیبیج : ماهی (معمولاً سفید) + مغز گردو + سبزی جعفری + سیرتر یا خشک + پیاز + خاویار ماهی
کولی غورابیج : کولی + سبزی معطر + ترشی( آب غوره یا آب نارنج یا انار ترش) + مغزگردو کشمش + نعناع + گلپر + فلفل
واویشکا: دل + جگر + قلوه + پیاز + گوجه‌فرنگی
ترش شامی: گوشت + پیاز + جعفری + تخم‌مرغ + سیب زمینی + آبغوره
شامی: گوشت + پیاز + تخم‌مرغ + زرد چوبه + فلفل. (ویژه ماه رمضان)
انواع کوکو: کوکوی اشبل، کوکوی گردو، کوکوسبزی و کوکوی اوزون برون و ...
انواع آش: آش شلغم، آش شیر، آش خرشو (از شیر گاو تازه زاییده تهیه می‌شود)، آش ترش، آش قلمکار و آش فاطمه الزهرا، خولی آش یا خالی آش (برنج + لوبیا چیتی) و ...
انواع کباب: پلا کباب، کباب ترش
انواع چاشنی: کال کباب، بورانی بادمجان، چغندر بورانی، زیتون پرورده ، اشپل (خاویار ماهی)، ماهی شور، ماهی دودی و همچنین درار (به فارسی میگویند نمک سبز) ، یکی از چاشنی هایی است که همراه برخی از میوه‌ها و ماست استفاده می‌شود و از سبزیهای معطر گوناگون + نمک تهیه می‌شود.»
شیرینی‌های محلی گوکه:- فرنی، رشته و خشکار و ... (عمولاً در ماه رمضان استفاده می‌شود) ترک حلوا، ککه ، خرش حلوا و سمنو و ... (ویژه عید نوروز)-حلوای رغایب (خیرات در روز عید مرده‌ها)
ککه دبیج : نوعی شیرینی محلی است که با آرد گندم ، روغن ، تخم مرغ و هل و زعفران تهیه می شود .
انواع ترشی: فلفل ترشی، سیرترشی، بادمجان ترشی، هفتابیجار، پیاز ترشی و ...
انواع رب: رب سیب ترش، رب نارنج، رب انار و ...
انواع مربا: مربای بادرنگ، شقاقل، گل قند (گل محمدی)، بهار نارنج، کدو، زغال اخته، ولش (تمشک) و ...
نان‌های محلی روستا : خرفه نان - باریکه نون یا نان تیمی جان (نون برنجی ) - لاکو نان
نظرات
| روزِ وصلِ دوستداران یاد باد |
یاد باد! آن روزگاران یاد باد! |
| کامم از تلخیِ غم چون زَهر گشت | بانگ نوش باده خواران یاد باد |
| گرچه یاران فارغند از یاد من | از من ایشان را هزاران یاد باد |
| این زمان در کس وفاداری نماند | زان وفاداران و یاران یاد باد |
سلام آقا راشید عزیز .
با راه اندازی این سایت خیلی کار خوبی کردی . باعث تداعی خاطرات قدیمی میشه امیدوارم همیشه این سایتو پشتیبانی کنی .
کلمات کلیدی:
صنایع دستی:از جمله صنایع دستی در گوکه حصیر بافی بود .قبل از آمدن فرش و گلیم وموکت و غیره مردم گوکه زیر اندازشان را خودشان تهیه می کردند.این زیر انداز حصیر بود که در اندازه های مختلف بافته می شد.در این مجال به شرح حصیر بافی پرداخته می شود.
یک تالار که با حصیر فرش شده است "یاد با آن روزگاران یاد باد"
دستگاه حصیربافی: این دستگاه شامل 4 قطعه چوب می‌باشد که مانند 4 گوشه یک مستطیل به صورت عمودی در زمین فرو می‌روند، و نیز دو قطعه چوب افقی که چوب های عمودی را مانند یک قاب به یکدیگر متصل می‌کنند.
برای دیدن عکس ها در سایز بزرگ روی آن کلیک کنید.
وته: وته شانه دستگاه است و وسیله‌ای چوبی است به پهنای حدود 18 تا 20 سانتیمتر و به طول یک متر و یا کمی بیشتر و به قطر تقریبی 5/2 تا 3 سانتی متر از چوب نسبتا سنگین که در طول آن یک ردیف سوراخ‌هایی با فاصله حدود 4 سانتیمتر از هم جهت عبور تارها ایجاد شده است. از وته برای کوبیدن و فشردن پودها استفاده می‌شود.
کتله: چهارپایه‌ای است که بافنده هنگام بافت بر روی آن می‌نشیند.
داره: نوعی داس که در زبان محلی بدان داره گویند و برای بریدن قسمتهای اضافی الیاف به کار می رود.
سوزن: سوزن بلند به طول 10 سانتی متر جهت اتصال رشته‌های تابیده شده.
مواد اولیه:
سیم: گیاه سوف یا سیم یا سوم به صورت لوله‌ای با قطر 1 تا 2 سانتیمتر و گاهی نیز کمتر و به درازای 50/1 تا 70/1 سانتیمتر و بعضی اوقات به 2 متر هم می‌رسد و به صورت وحشی در مرداب‌ها و آب‌بندان‌ها و چپرها می‌روید. این گیاه، گرد سوزنی و استوانه‌ای توپر و اسفنجی است که رنگ آن در ابتدا سبز و پس از خشک شدن کرم شکلاتی است. برای بافتن حصیر سوف را بریده و جلوی آفتاب به صورت دسته‌ای گذاشته تا خشک شود. دلیل خشک کردن سوف در آفتاب این است که حصیر سفید درآید، در غیر این صورت رنگ حصیر سیاه می‌شود.
گیاه سیم قبل از بریده شدن
لی: لی یا گالی از جمله گیاهانی است، که به خودی خود رشد کرده و نیاز به مراقبت ویژه‌ای ندارد و در کنار مرداب‌ها نیز کنار ساحل به راحتی قابل تهیه است. اوایل فصل تابستان زمان چیدن این گیاه و خشک کردن آن می‌باشد. بهترین محل برای نگهداری گیاه خشک شده لی، در پشت‌بام خانه‌های روستایی است. زیرا گرمای موجود در آن فضا از تغییر رنگ و پوسیدگی الیاف بر اثر رطوبت موجود در هوای گیلان جلوگیری می‌کند .پس از خشک کردن الیاف، رنگ‌های موردنیاز تهیه و برخی الیاف رنگ آمیزی می‌شوند. الیاف مناسب برای بافت، به سه دسته تقسیم می شوند: الیاف ریز جهت تهیه ریسه و اتصال نوارها به یکدیگر- الیاف متوسط جهت بافت نوار اولیه و تهیه انواع تولیدات-الیاف درشت برای تهیه بافته‌های داری که از ارزش و ظرافت کمتری در بافت برخوردار است.
کنف: بذر کنف در بهار کاشته می شود. وقتی که ساقه و برگ کنف زرد و تخم آن سیاه می‌شود، نشانه رسیدن است. پس از برداشت یکی دو روز در خشکی می‌خوابانند تا پلاس بخورد. بعد آن را مدتی در آب برکه و مرداب می‌خوابانند تا پوست بدهد و آماده پوست‌کشی شود .پس از پوست‌کشی آن را می‌شویند و آویزان می‌کنند تا خشک شود .از تارهای کنفی برای چله‌کشی حصیر استفاده می‌شده است. البته امروزه به علت سختی تهیه کنف اغلب از نخ‌های پنبه‌ای استفاده می‌شود.
البته لازم به ذکر است که قبل از کنف زنها با استفاده از گیاه لی طناب بلندی به نام لو درست می کردند و در چله کشی حصیر از لو استفاده می کردند.بعد ها کنف جایگزین لو شد و نخ کنفی را به نام قاطمه به صورت آماده از بازار خریداری می کردند.
در حصیربافی علاوه بر این گیاهان، گاهی از کلوش (ساقه برنج) در تهیه حصیرهای کوچک و کم‌بها و جارو، و از گیاه کولر در حصیرهای دیواربند استفاده می‌شود.
مراحل بافت زیرانداز حصیری:
چله‌کشی: مرحله چله‌کشی، توسط دو نفر انجام می‌گیرد. به این صورت نخ کنفی آماده شده به صورت طولی از زیر و روی چهارچوب آماده شده عبور کرده و در میانه راه از میان سوراخ های شانه (وتّه) می‌گذرد.
بافت: بافت هم، به صورت انفرادی و هم 2نفره از دو طرف دستگاه انجام می‌گیرد. بدین صورت که، یک نفر بافنده در ابتدای دار بر روی کتله می‌نشیند و با کشیدن شانه و کنترل نقشه بر بافت نظارت می‌کند و نفر دوم در انتهای چله پودها را با توجه به نقشه لابه‌لای تار می‌نشاند. این نوع دار قابلیت بافت 8 متر حصیر را داشته و بافت آن در مدت یک روز توسط دو بافنده حرفه‌ای امکان پذیر می‌باشد.در انتها و پایان کار بر روی دو طرف حاشیه حصیر که به زبان محلی به آن "کوب" میگویند، بافتی به نام ختک یا خطک، جهت استحکام لبه‌ها انجام می‌شود .سپس قسمتهای اضافی توسط داره بریده می‌شود.
کلمات کلیدی:
